Kapsayıcı ve Stratejik Finansman

Kalkınma Yatırım Bankası, Türkiye’nin kalkınmasındaki rolünün bilinciyle, KOBİ’lerin büyümelerini ve kapsayıcı ekonomik büyümeye olan etkilerini artırmak için finansmana erişimlerini kolaylaştırmak amacıyla çalışmaktadır. Banka’nın KOBİ’lere olan desteği, dolaylı yoldan toptan bankacılık (APEKS) kredileri ve uluslararası kuruluşlarla KOBİ’lere destek temalı kredi anlaşmalarıyla sağlanmaktadır. Banka aynı zamanda, Türkiye Kalkınma Fonu çatısı altında kurulan Teknoloji ve İnovasyon Fonu ve Bölgesel Kalkınma Fonu ile de KOBİ’lere sunduğu katkıyı artırmayı hedeflemektedir.

Kalkınma Yatırım Bankası; Türkiye’nin lokomotifi olan imalat sanayi sektöründen, ülke ekonomisinin döviz sağlayıcılarından biri olan turizm sektörüne kadar pek çok alanda istihdam yaratma amacı güden projelere kaynak sağlayarak ülke için yarattığı olumlu etkiden ve özellikle istihdam yaratan bir banka olmaktan gurur duymaktadır.

Banka, gerek doğrudan kullandırdığı krediler gerek dolaylı yoldan APEKS bankacılığı mekanizmasıyla; ticari bankalar, finansal kiralama şirketleri gibi diğer finansal kurumlar üzerinden mikro, küçük ve büyük ölçekli firmaların tematik yatırımlarına sunduğu finansman ile istihdam olanaklarının yaratılmasını desteklemektedir.

Bugüne kadar Avrupa Yatırım Bankası (AYB), Dünya Bankası, Fransız Kalkınma Ajansı ve İslam Kalkınma Bankası gibi birçok uluslararası Kalkınma Finansmanı Kuruluşu ile yapılan KOBİ temalı kredi anlaşmaları ile KOBİ’lere 1 milyar ABD dolarını aşkın kaynak sağlanmıştır.

Kalkınma Yatırım Bankası; 2017-2019 döneminde Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası (AKKB) - APEKS kredi programı kapsamında tasarlanmış ve KOBİ’lerin finansmanına yönelik 6 farklı finansal kiralama şirketi aracılığıyla uygulanan iş birliği sayesinde oluşturulan APEKS kredi programı ile KOBİ’lere kaynak sağlamayı sürdürmektedir.

T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı garantisi altında KOBİ’lerin finansmana erişimini kolaylaştırmak ve istihdam yaratmak amacı ile AKKB ve Kalkınma Yatırım Bankası arasında 100 milyon avro limitli APEKS Kredi anlaşması 20 Aralık 2016 tarihinde imzalanmıştır. 2017 yılında kullandırılmaya başlayan kredilerden toplam 960 firma yararlanmış ve bu çerçevede 875 yeni istihdam yaratılmıştır.

2019 yılında ise dört aracı finansal kiralama kuruluşu aracılığıyla bu kullandırımın dördüncü dilimi tamamlanarak 15 milyon avro kaynak girişi sağlanmıştır. Kullandırılan kredilerin bir diğer özelliği ise, tüm alt projelerin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa Sosyal Şartı’nı ihlal etmemesi ve çevresel konularda Türk kanunları ve düzenlemelerinden kaynaklanan zorunluluklarla birlikte AKKB çevre politikasına uyumun gözetilmesi olmuştur.

Aynı zamanda Karadeniz Ticaret ve Kalkınma Bankası ile de KOBİ yatırım projeleri finansmanında kullandırılmak üzere 2018 yılı sonunda 50 milyon avro tutarındaki kredi için anlaşma yapılmış ve 2019 yılı içerisinde bu kapsamda 50 milyon avro kaynak girişi gerçekleştirilmiştir.

Kalkınma Yatırım Bankası; KOBİ’lerin finansman ihtiyacını karşılamak adına APEKS kanalıyla yarattığı finansman mekanizmaları dışında, sektör bazlı proje finansmanı ile de KOBİ niteliğindeki birçok şirkete destek olmaktadır. Bu kapsamda imalat sanayi, enerji, turizm, inşaat, eğitim ve sağlık gibi birçok farklı sektörde faaliyet gösteren KOBİ’lere finansman sağlanmıştır. Banka’nın portföy dağılımında, ülke kalkınmasını destekleyecek sektörlerin ağırlıklı olmasının yanında, bu hedefe katkı sağlayacak şirket ve işletmeler de fazlasıyla yer almaktadır.

Banka’nın finansman sağlayıcı rolünün yanı sıra sunmuş olduğu danışmanlık destekleri ile kamu ve özel sektöre dair sosyal, ekonomik ve teknik açıdan birçok konuda etkin ve istihdam sağlayıcı yatırımların hayata geçirilmesi sürecinde rol oynamaktadır. Bu çalışmalar kapsamında, Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri iştiraklerinden TARKİM Bitki Koruma şirketine 42 milyon TL’lik uzun vadeli kaynak sağlanmasına ilişkin danışmanlık hizmeti verilmiştir.

Ayrıca, İSEDAK Proje Finansmanı Hibe Programı kapsamında İSEDAK Koordinasyon Ofisi tarafından 2019 yılında 14 İslam İş Birliği Teşkilatı (İİT) üye ülkesinin ve 3 İİT kuruluşunun yürüteceği 22 projenin desteklenmesi kararlaştırılmıştır. Banka, projelerin finansman ve uygulanma süreçlerinin izlenmesinden sorumludur. İSEDAK iş birliği alanları olarak belirlenen tarım, turizm, finansal iş birliği, ulaştırma, yoksulluğun azaltılması ve ticaret alanlarında yürütülen projelerin amacı, proje sahibi üye ülke kamu kuruluşlarının ilgili alanlardaki kurumsal kapasitelerinin geliştirilmesidir. Program kapsamında 2018 yılında başlayıp, 2019 yılında tamamlanan 3 projeye 145.600 ABD doları ve 2019 yılında 22 projeye 906.012,57 ABD doları olmak üzere toplam 1.051.612,57 ABD doları (karşılığı 6.123.787,07 TL) hibe ödemesi yapılmıştır.

2016-2020 dönemi stratejik planında belirtildiği gibi, Kalkınma Yatırım Bankası’nın kalkınma bankacılığına yönelik stratejik amaçlarından biri ülkemizin kalkınma plan ve programlarında belirlenen ithalat bağımlılığı yüksek, dış ticaret açığı veren, istihdama katkı oranı ve döviz geliri potansiyeli yüksek öncelikli sektörlere yönelik finansman ürünlerini çeşitlendirmektir.

11. Kalkınma Planı’nın işaret ettiği öncelikli sektörlere ilişkin ana hedeflerin yanı sıra, plan kapsamında öncelikli sektörlerin finansmana erişimini kolaylaştırmak ve uzun vadeli planlar yapmasını sağlamak amacıyla Kalkınma Yatırım Bankası’na özgü ve özel roller belirlenmiştir. Başta öncelikli sektörler olmak üzere sanayi yatırımlarının desteklenmesi ve bu sektörlerde kullanılması amacıyla uluslararası finans kuruluşları ile uzun vadeli kredi anlaşmalarının yapılması, Banka için tanımlanan görevler arasında yer almaktadır. Finansmana erişim dışında projelerin başlangıç aşamasından itibaren ihtiyaç duyacağı teknik yardım ve mali danışmanlık gibi hizmetlerin Banka tarafından verilmesi öngörülmektedir.

Kalkınma Yatırım Bankası, bu görevlendirmenin ve sorumluluğun bilinciyle, hem imalat sanayisini dönüştürecek hem de üretime dayalı büyüme desteğini sağlayacak kaynaklara erişim için çalışmaya devam etmektedir. Banka aynı zamanda Türkiye Kalkınma Fonu (TKF) altında protokolleri imzalanan iki alt fon ile de kalkınmada öncelikli olan sektörlerdeki sanayi kuruluşlarına ve KOBİ’lere destek vermeyi planlamaktadır.

Türkiye’nin kalkınmasının önemli araçlarından biri olan bölgesel kalkınmanın desteklenmesi her daim Kalkınma Yatırım Bankası’nın önceliklerinden biri olmuştur. Bu kapsamda yapılan iş birlikleri ve kaynak oluşturma çabaları bunun en büyük göstergelerindendir.

Banka, 2019’un sonlarına doğru Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile birlikte kurduğu Türkiye Kalkınma Fonu ve altında oluşturulan fonlardan biri olan Bölgesel Kalkınma Fonu ile Türkiye’nin sürdürülebilir kalkınmasına katkı sağlayacak bir finansal mekanizmayı hayata geçirmiş bulunmaktadır. Türkiye Kalkınma Fonu ile kanunen verilmiş yetki, esneklik, bağımsız ve en iyi uygulamalar çerçevesinde yatırım platformunun oluşturulması amaçlanmaktadır. Fon ile alt fonlar üzerinden farklı stratejilerde sermaye ve yapılandırılmış finansman yatırımları; fon yatırımları sayesinde girişim sermayesi ekosistemi ile çok iyi ilişkiler kurulacak ve ortak yatırım imkanları sağlanacaktır.

Kurulan alt fonlardan Bölgesel Kalkınma Fonu ile bölgesel ve küresel pazarlarda rekabetçi ve sektör lideri olabilecek şirketlerin desteklenmesi hedeflenmektedir. Toplam değeri 750 milyon TL tutarındaki çatı fonun 400 milyon TL’lik kısmı Bölgesel Kalkınma Fonu adına ayrılmıştır.

Kurulan bu fon, iki farklı stratejik bakış açısı ile hem bölgesel ve kapsayıcı kalkınmaya hem de Türkiye için önümüzdeki dönemde stratejik görülen sektörlere katkı sağlayacaktır.

“Büyüme Sermayesi Stratejisi” kapsamında Türkiye’nin ithalatını azaltacak etkileri ortaya çıkartacak öncelikteki sektörlerin desteklenmesi hedeflenmektedir.

11. Kalkınma Planı’nda da öncelikli sektörlerin içerisinde yer alan imalat sanayi, profesyonel hizmetler, bilgi teknolojileri (BT), ilaç/sağlık, tüketici ürünleri sektörlerinde faaliyet gösteren şirketlere yönelik yatırımların yapılmasının kurgulandığı, özellikle de orta ölçekli şirketlerin kapsam içerisine alındığı “Büyüme Sermayesi” stratejik planı çerçevesinde hareket edilecektir.

Bölgesel Kalkınma Fonu’nun bir diğer stratejisi olan “Bölgesel Destek Stratejisi” ile özellikle bölgesel istihdam yaratmaya katkı sunulması amaçlanmaktadır. Bu strateji ile bölgesel istihdam artırmaya yönelik yatırım odağı ile birlikte özellikle İstanbul dışında faaliyet gösteren bölgesel KOBİ’ler ve şirketler hedeflenmektedir.

Bu tür şirketlere yatırım sağlanmasının yanı sıra, sermaye ve yönetim uzmanlığı ile büyümesinin de desteklenmesi planlanmaktadır. Banka, fon sayesinde ülkemizin her bölgesine ulaşma hedefiyle, kalkınmada öncelikli sektörlerle, ihracat ve iş gücü artırıcı sektörleri destekliyor olacaktır. Bu kapsamda büyüme potansiyeli olan ve bölgesel bazda faaliyet gösteren tarım, gıda ya da turizm gibi kalkınmada öncelikli sektörlerde bulunan şirketlere sağlanacak fon ile ülkemizin sürdürülebilir kalkınmasına katkıda bulunulacaktır.

Kalkınma Yatırım Bankası bu alanda çalışırken kalkınma ajansları ile iş birliği içerisinde olacaktır. Banka, bölgesel anlamda kalkınma ajanslarının kaynağının da değerlendirilecek kaynaklardan biri olmasından ötürü, ajanslar ile sürekli temas halinde olmayı planlamaktadır. Onların yönlendireceği şirketler ile ülkemizin her bölgesinde kalkınma anlamında adil bir kaynak yönetimi yapmak, Banka’nın bu alandaki en büyük hedefidir.

Ülkemizin stratejik dokümanlarında belirtilen ve önceliklendirilen teknolojik dönüşümün ihtiyacı olan finansman desteğinin sağlanması adına Türkiye Kalkınma Fonu’nun alt fonlarından bir diğeri olan 350 milyon TL değerindeki Teknoloji ve İnovasyon Fonu ile Türkiye’nin geleceğine büyük katkı sağlaması beklenen bir finansal araç ekonomimizin hizmetine sunulmuştur.

11. Kalkınma Planı’nda, bu alanda Kalkınma Yatırım Bankası’nın yüklendiği özel misyondan bahsedilmekte ve Türkiye Kalkınma Fonu’nun kurulması ile yüksek katma değerli ve teknolojik ürünlerin üretiminin destekleneceğinin altı çizilmektedir.

Kurulan bu alt fon ile özellikle girişim ekosisteminin ve teknoloji yatırımlarının desteklenmesi amaçlanmaktadır. Fon’un altında kurulan iki farklı strateji (GS Ortak Yatırım ve Fonların Fonu) ile farklı yöndeki ihtiyaçlara cevap vererek teknolojik girişimlerin ve girişimcilerin yanında durulacaktır. Kalkınma Yatırım Bankası, yeni nesil girişimlerin Türkiye’yi hem yurt içinde hem yurt dışında temsil edecek önemli şirketlere dönüşmesi için çalışmaktadır. Bu kapsamda çizilen yol haritası, belirli kilometre taşlarına ulaşmış, tamamen teknoloji odaklı yeni nesil girişimlere (startup) ve bu girişimlere yatırım yapan fonlara (venture capital/girişim sermayesi) yatırım yapılması olarak planlanmaktadır.

Teknoloji ve yenilik odaklı yatırımların daha çok desteklenmesi için girişim sermayesi ekosisteminin geliştirilmesi, Kalkınma Yatırım Bankası’nın hedefleri arasında bulunmaktadır. Aynı zamanda, Banka’nın kalkınma misyonu çerçevesinde; reel sektörün finansman ihtiyaçlarının karşılanması, altyapı yatırımlarının desteklenmesi ve Türkiye’den ilk ‘unicorn’un çıkmasına katkı sağlanması da amaçlanmaktadır. Banka bu yöndeki çalışmalarını, Teknokent’lerin canlanması ve buralardan çıkan yeni nesil girişimlerin ülkemizi hem yurt içinde hem yurt dışında temsil edecek önemli şirketlere dönüşmesi üzerinde yoğunlaştıracaktır.

Fonların 2020 yılsonuna kadar gelecek yatırımlarla beraber toplamda 1 milyar TL’ye ulaşması hedeflenmektedir. Bu fonlar aracılığıyla, Banka tarafından şirketlere sadece maddi destek değil, aynı zamanda tecrübeli ve uzman bir kadro ile yönetimsel, finansal ve stratejik danışmanlık desteği verilecektir.

Kalkınma Yatırım Bankası; teknoloji ve girişim sermayesini desteklediği bir başka çalışması olan Avrupa Yatırım Fonu ve Türkiye Yatırım İnisiyatifi ile yürütülen iş birliği çerçevesinde hayata geçirilen 212 Regional Fund aracılığıyla teknoloji ve inovasyon alanında yatırımları bulunan girişim sermayesi fonlarına yatırım yapılmasını hedeflemektedir.

Bu kapsamda yapılan değerlendirme sonrasında kuruluş yeri Lüksemburg ve başlangıç fon tutarı 30,5 milyon avro olan 212 Regional Fund II’ye 3 milyon avro tutarında yatırım taahhüdünde bulunulmuştur. Sektör hedefi genel olarak bilgi ve iletişim teknolojileri olan Fon, bu alandaki erken aşama şirketlere yatırım planlamaktadır. 212 Regional Fund II, 2019’da yaptığı ikinci kapanışla fon büyüklüğünü 35 milyon avroya çıkarırken, Fon sayesinde 2019 yılsonu itibarıyla 5 şirkete toplam 6 milyon avro yatırım gerçekleştirilmiştir. Fon’un portföyünde; dijital ekran yazılımı alanında OMMA, mikro mobilite alanında MARTI, mağaza içi alışveriş deneyimini iyileştiren akıllı lokasyon hizmetleri sunan Mall IQ, self-servis mobil reklam platformu APPSAMURAI, yapay zeka alanında ise CHOOCH AI gibi girişimler yer almaktadır.

Kalkınma Yatırım Bankası’nın bu alanda hedefi, Avrupa Birliği’nin prestijli bir programı olan EASI’de yer alabilmektir. TED Üniversitesi/TTO, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Ajansları, Impact Hub ve Türk Eğitim Derneği ile bir konsorsiyum oluşturarak başvurmayı planladığı programda Banka’nın temel amacı; Türkiye’de yer alan sosyal girişimlerin finansman kaynaklarına erişimini iyileştirmek, söz konusu finansman kaynaklarının geliştirilmesine katkıda bulunmak ve nihai hedef olarak bir etki yatırım fonu kurmak üzere paydaşları bir araya getirebilecek kapasite geliştirme faaliyetlerini tamamlamaktır.